Tydzień Bibliotek – Subiektywny wybór książek o książkach, bibliotekach i czytaniu. Cz. 1

1.„451° Fahrenheita” Ray Bradbury

Przerażająco prorocza powieść o przyszłości w świecie postliterackim…Guy Montag jest strażakiem. Jego praca polega na niszczeniu najbardziej zakazanego ze wszystkich dóbr, źródła wszelkich niesnasek i nieszczęść: książek. Nie przychodzi mu do głowy, że mógłby kwestionować swoje nijakie życie – dopóki nie zostanie mu objawiona przeszłość, w której ludzie nie żyli w strachu, i teraźniejszość, w której można postrzegać świat przez pryzmat idei. Zaczyna ukrywać w domu książki, które wkrótce zagrożą jego życiu.

2. „Atramentowe serce” Cornelia Funke

Niesamowita pełna przygód i czarów książka! Mortimer Folchart mieszka ze swoją córką Meggie w wynajętym domu i zajmuje się restauracją starych książek. To spokojne życie zmienia się, gdy odwiedza ich dziwny gość – Smolipaluch. Okazuje się, że Mortimer posiada niezwykły dar, dzięki któremu może ożywiać postaci z książek. Od tej chwili rozpoczyna się sensacyjna akcja, w której bohaterowie książkowi walczą i spiskują przeciwko Mortimerowi i jego córce, i nikt już na pewno nie wie, co jest rzeczywistością, a co fikcją literacką.

3. „Auto da fé” Elias Canetti

Najgłośniejsza z książek Eliasa Canettiego (1905-1994), wybitnego austriackiego prozaika, dramaturga i eseisty, laureata literackiej Nagrody Nobla 1981. Bohaterem powieści jest profesor Piotr Kien, światowej sławy sinolog, mól książkowy i odludek. Funkcjonuje w doskonałej harmonii we własnym, całkowicie oderwanym od rzeczywistości świecie. Historia Kiena, który w finale powieści płonie we własnoręcznie wznieconym pożarze wraz ze swym legendarnym księgozbiorem, przybiera postać metafory. Choć osadzona w realiach Wiednia przełomu lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego wieku, nosi cechy zrodzonej w rozgorączkowanym umyśle fantasmagorii.

4. „Biblioteka cieni” Mikkel Birkegaard

Po dziwnej śmierci ojca młody adwokat Jon dostaje w spadku wspaniały antykwariat. Magiczne miejsce, pełne starych ksiąg, okazuje się siedzibą sekretnego Stowarzyszenia Lektorów: ludzi umiejących wpływać na innych poprzez… czytanie! Część z nich – ponura frakcja Cieni – chce zdobyć władze nad światem. W tym celu zamierzają posłużyć się Jonem, nieświadomym swych zdolności. Kto wśród Lektorów jest Cieniem? Dla kogo pracuje Katherine, piękna dyslektyczka, która słyszy głosy? Niesamowita opowieść o mocy ksiąg i potędze manipulacji przywodzi na myśl głośne „Dziewiąte wrota” i wiedzie nas z Kopenhagi aż do słynnej Biblioteki Aleksandryjskiej.

5. „Biblioteka utraconych książek” Alexander Pechmann

Zbiór pasjonujących esejów, pełnych anegdot i zaskakujących informacji o książkach, których… nie można przeczytać. Chodzi bowiem o dzieła zaginione, ukradzione, zniszczone, zakazane, nigdy nienapisane. Ich historie związane są oczywiście z życiem ich twórców – m.in. Hemingwaya, Joyce’a, Flauberta, Goethego, Puszkina, Balzaka, Kafki. Co się stało z debiutancką powieścią Hemingwaya? Z jakich powodów rodzina lorda Byrona zniszczyła jego dzienniki? O czym chcieli napisać Tomasz Mann i Dostojewski?

6. „Cień wiatru” Carlos Ruiz Zafón, Cykl: Cmentarz Zapomnianych Książek (tom 1)

Dziesięcioletni Daniel zostaje wprowadzony przez ojca w świat zapomnianych i wyklętych książek. Zgodnie z rodzinną tradycją, spośród nich wybiera jedną, którą będzie musiał ocalić od zapomnienia. Po latach, zauroczony przypadkowo wybraną przed laty powieścią, postanawia odnaleźć inne książki tego autora. Okazuje się jednak, że wszystkie zostały spalone, a komuś bardzo zależy na zniszczeniu ostatniego egzemplarza…

7. „Gra Anioła” Carlos Ruiz Zafón, Cykl: Cmentarz Zapomnianych Książek (tom 2)

W mrocznej, niebezpiecznej i niespokojnej Barcelonie lat dwudziestych, młody pisarz, żyjący obsesyjną i niemożliwą miłością, otrzymuje od tajemniczego wydawcy ofertę napisania książki, jakiej jeszcze nie było, w zamian za fortunę i, być może, coś więcej. Z niezwykłą precyzją powieściopisarską i w charakterystycznym dlań, oszałamiającym stylu, autor „Cienia wiatru” ponownie przenosi nas do Barcelony Cmentarza Zapomnianych Książek, by obdarować niezwykłą intrygą, romansem i tragedią poprzez labirynt tajemnic, gdzie czar książek, namiętności i przyjaźni splatają się w mistrzowskiej opowieści.

8. „Więzień nieba” Carlos Ruiz Zafón, Cykl: Cmentarz Zapomnianych Książek (tom 3)

1957 rok. Interesy rodzinnej księgarni Sempere i Synowie idą tak marnie, jak nigdy dotąd. Główny bohater Daniel Sempere, bohater „Cienia wiatru”, żyje jako szczęśliwy ojciec małego Juliana i pięknej żony Bei. Najlepszy przyjaciel Daniela Fermín Romero de Torres, osobnik tyleż barwny, co zagadkowy, jest następny do porzucenia stanu kawalerskiego. Mimo że znają się od dawna, Daniel czuje, że coś go dręczy. Nigdy go o to jednak nie pytał, bo czuł, że nie chce o tym mówić. Jednak przeszłość Fermina ujrzy światło dzienne, gdy pewnego dnia do księgarni Daniela zapuka przebrzydły staruch. Gdy Fermm wreszcie zdecyduje się wyjawić mroczne fakty, Daniel dowie się rzeczy, o których Barcelona wolałaby zapomnieć. Jednak niepogrzebane upiory przeszłości nie dadzą się tak łatwo wymazać z pamięci. Daniel coraz lepiej rozumie, że będzie musiał się z nimi zmierzyć. I choć zakończenie powieści wydaje się ze wszech miar pomyślne, to Ruiz Zafón mówi nam wprost, że prawdziwa historia jeszcze się nie skończyła. Dopiero się zaczęła.

9. „Labirynt duchów” Zafon Carlos Ruiz, Cykl: Cmentarz Zapomnianych Książek (tom 4)

Barcelona, lata pięćdziesiąte ubiegłego stulecia, mroczne dni reżimu generała Franco. Alicja Gris jest piękną, inteligentną i pozbawioną skrupułów agentką. Pewnego dnia otrzymuje zlecenie z najwyższych sfer władzy. Sprawa jest ściśle tajna i dotyczy tajemniczego zniknięcia ministra kultury Mauricia Vallsa. Wydaje się, że może mieć to związek z przeszłością, kiedy Valls był dyrektorem budzącego grozę więzienia Montjuic. Alicja, wraz z przydzielonym do tego dochodzenia, kapitanem policji ma kilka dni na odnalezienie ministra. W trakcie poszukiwań w jej ręce trafia należący do Vallsa siódmy tom serii „Labirynt duchów”. Książka ta doprowadzi Alicję do ukrytej w samym sercu Barcelony księgarni Sempere & Synowie. Czar tego miejsca sprawia, że jak przez mgłę powracają do niej obrazy z dzieciństwa. To, co odkryje, będzie śmiertelnym zagrożeniem dla niej i dla wszystkich, których kocha. Zafón ostatecznie zamyka swoją tetralogię o Cmentarzu Zapomnianych Książek. Po mistrzowsku rozsupłuje wszystkie splątane wątki wielopiętrowej intrygi i prowadzi czytelnika do emocjonującego finału. „Labirynt duchów” to jednocześnie hołd dla świata książek, sztuki snucia opowieści i magicznych powiązań między literaturą a życiem.

10. „Czytanie wzbronione” Dubravka Ugrešić

Pod przewrotnym tytułem kryją się trzydzieści dwa znakomite eseje pisane z perspektywy wschodnioeuropejskiego pisarza poruszonego mechanizmami pełnego absurdu i blichtru zachodniego rynku literackiego. Wiedza, przenikliwość i autoironia autorki sprawiają, że książka wykracza poza zakulisowe perypetie pisarzy, wydawców, redaktorów i agentów – zadaje uniwersalne pytania o wolność wyboru, utratę autentyzmu, o istotę czytania.

11. „Czytelniczka znakomita” Alan Bennett

Bardzo zabawna i świetnie napisana powieść o tym, jak królowa angielska odnajduje w sobie pasję czytelniczą. Zaniedbując obowiązki monarchini, zaczyna pochłaniać dzieła kolejnych autorów, czyta wiersze Thomasa Hardy’ego, powieści Marcela Prousta, a także dramaty Samuela Becketta. Autor, jeden z najbardziej oddanych orędowników literatury, dostarcza nam znakomitego argumentu na uzasadnienie tezy, że warto czytać książki.

12. „Dom z papieru” Carlos María Domínguez

Zagadka, czarny humor i błyskotliwy hołd złożony literaturze. Bluma, profesorka literatury z Cambridge, z tomikiem poezji w ręku ginie w wypadku. Jej następca znajduje egzemplarz Smugi cienia Conrada, odesłany Blumie z dalekiego Urugwaju. Książka jest dziwnie zniszczona i… oblepiona cementem. Trop wiedzie do Ameryki Południowej, gdzie mieszka pewien sławny bibliofil, który z książek wybudował sobie dom.

13. „Imię róży” Umberto Eco

Listopad 1327 roku. Do znamienitego opactwa benedyktynów w północnych Włoszech przybywa uczony franciszkanin, Wilhelm z Baskerville, któremu towarzyszy uczeń i sekretarz, nowicjusz Adso z Melku. W klasztorze panuje ponury nastrój. Opat zwraca się do Wilhelma z prośbą o pomoc w rozwikłaniu zagadki tajemniczej śmierci jednego z mnichów. Sprawa jest nagląca, gdyż za kilka dni w opactwie ma się odbyć ważna debata teologiczna, w której wezmą udział dostojnicy kościelni, z wielkim inkwizytorem Bernardem Gui na czele. Tymczasem dochodzi do kolejnych morderstw. Przenikliwy Anglik orientuje się, że wyjaśnienia mrocznego sekretu należy szukać w klasztornej bibliotece. Bogaty księgozbiór, w którym nie brak dzieł uważanych za niebezpieczne, mieści się w salach tworzących labirynt. Intruz może tam łatwo zabłądzić, a nawet – jak krążą słuchy – postradać zmysły.

14. „Księgowir” Paul Glennon

Pomysłowa, pełna humoru i inteligentna powieść dla młodzieży. Pewnego dnia jedenastoletni Norman w roztargnieniu zaczyna obgryzać stronę swej ulubionej powieści i… budzi się w jej wnętrzu. W dodatku, za sprawą tajemniczej siły, kolejno przenosi się do książek, czytanych przez najbliższych. Sytuacja komplikuje się, bo wątki i bohaterowie zaczynają się plątać i przenikać… Czy uda mu się uporządkować wszystkie historie i wrócić ze świata fikcji do normalnego życia? Brawurowe!

15. „Magiczna Biblioteka Bibbi Bokken” Jostein Gaarder, Klaus Hagerup

Nils mieszka w Oslo, Berit w Fjaerland na zachodzie Norwegii. Piszą do siebie listy w książce, którą wysyłają pocztą. Pewnego dnia Berit widzi, jak tajemniczej damie wypada z torebki list. Czyta go ukradkiem. Jest w nim mowa o książce, która ukaże się dopiero w przyszłym roku. Kto napisał ten niezwykły list? Czy można trzymać w ręku książkę, która dopiero zostanie wydana? I kim jest Bibi Bokken? Dlaczego w jej domu nie ma książek, chociaż wiadomo, że je zbiera? Nils i Berit szukają nie tylko tajemniczej książki, ale także magicznej biblioteki. Poszukiwania zaprowadzą Nilsa i Berit w świat książek, który narodził się przed kilkoma tysiącami lat, kiedy wymyślono pierwsze litery.

„Przeczytałem tę książkę pewnego dnia i całe moje życie zmieniło się” – to zdanie wypowiedziane przez głównego bohatera, młodego studenta o imieniu Osman, rozpoczyna powieść Orhana Pamuka Nowe życie. Przeczytana książka, czy raczej obsesja na jej punkcie, każe mu udać się w niebezpieczną podróż, w której towarzyszyć mu będzie zagadkowa i piękna kobieta, Canan. Szukając najgłębiej skrywanych tajemnic książki, a przy okazji także ukochanego Canan, dwójka podróżników wpadnie w wir sensacyjnych przygód. Staną w obliczu morderstwa, spisków i tajemnych stowarzyszeń… Pod wpływem tej wyprawy zmieni się nie tylko życie Osmana, zmieni się sam Osman. Bo ta wyprawa to także psychologiczna podróż w głąb samego siebie.

17. „Złodziejka książek” Markus Zusak

Rok 1939. Dziesięcioletnia Liesel mieszka u rodziny zastępczej w Molching koło Monachium. Jej życie jest naznaczone piętnem ciężkich czasów, w jakich dorasta. A jednak odkrywa jego piękno – dzięki wyjątkowym ludziom, których spotyka, oraz dzięki książkom, które kradnie.