Nowości dla nauczycieli (11’2020)

Monografia stanowi zbiór tekstów skoncentrowanych wokół dyskusji na temat szkoły, nauczyciela oraz kształcenia ustawicznego. Adresowana jest do pedagogów, nauczycieli, wychowawców, rodziców i opiekunów dzieci i młodzieży, również ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Tematyka monografii stanowi także przyczynek do podjęcia cyklu debat i dyskusji na temat roli i zadań szkoły, wizerunku współczesnego nauczyciela, a także miejsca ucznia (dziecka) w procesie edukacyjnym realizowanym w warunkach dynamicznych przeobrażeń społecznych i zmian technologicznych. Wierzymy zatem, że prezentowana publikacja przyczyni się do nowego spojrzenia zarówno na szkolę, nauczyciela, jak i najważniejszy podmiot procesu edukacji, a więc ucznia.

Ze względu na konwergencję mediów i głęboką mediatyzację edukacja medialna 3.0 włącza w obszar zainteresowania całą sferę technologiczną, która jest dla użytkownika niewidzialna (dane cyfrowe, algorytmy) i odnosi się do ukrytych, inteligentnych mechanizmów zarządzania jego aktywnością, zachowaniem, uwagą, treścią, informacją i wiedzą podczas korzystania z mediów oraz nowych technologii cyfrowych. Mechanizmy te wiążą się z dominującą władzą w sieciach komunikacji, jaką w XXI wieku posiadły korporacje nowomedialne dzięki przyjętemu modelowi biznesowemu, którego celem jest pomnażanie kapitału poprzez angażowanie konsumentów w oferowane przez nich produkty oraz kontrolowanie aktywności na podstawie dostarczanych przez nich danych i treści. Skutkiem tych mechanizmów są zjawiska szczegółowo omawiane w niniejszej publikacji, takie jak: platformizacja sieci, izomorfizm medialny, inwigilacja danych (dataveillance), kapitalizm nadzoru (surveillance capitalism), ale również różne formy propagandy komputacyjnej, w tym rozprzestrzenianie się fałszywych wiadomości (fake news).

Książka zawiera 18 scenariuszy zajęć do pracy z dziećmi w wieku od 4 do 12 lat, wraz ze wskazówkami dla prowadzącego i kartami pracy. Założeniem programu jest przygotowanie dzieci do samodzielnego i odpowiedzialnego życia w duchu wartości oraz z poszanowaniem ich godności osobistej. Autorki podpowiadają, jak pracować z dzieckiem konstruktywnie, a jednocześnie być blisko niego poprzez okazanie mu szacunku oraz otwartości na jego potrzeby i emocje. Program kierowany jest dla nauczycieli, pedagogów, wychowawców, psychologów i tych wszystkich specjalistów, dla których ważny jest świat dziecka oraz dbanie o jego prawidłowy rozwój psychospołeczny. Może zainteresować również te osoby, które w swojej pracy z dzieckiem korzystają z takich metod, jak plastyka i arteterapia.

Przygotowane opracowanie jest kierowane przede wszystkim do osób, które mogą mieć potencjalny kontakt z użytkownikiem narkotyków i NSP – lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, psychologów i psychiatrów, pracowników instytucji resocjalizacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych. Wykorzystano w nim najnowszą wiedzę naukową oraz doświadczenia z diagnozy użytkowników tych niebezpiecznych substancji. Nowym wyzwaniem dla ratownictwa medycznego, diagnozy i terapii jest używanie narkotyków i NSP przez coraz młodszych użytkowników. O ile średnia wieku inicjacji narkotykowej w Polsce sięga 15–16 lat, o tyle pierwsze eksperymenty pojawiają się już w wieku 12–13 lat. Kolejnym problemem jest równoległe używanie narkotyków i alkoholu oraz narkotyków i napojów energetyzujących. W pierwszym przypadku rośnie ryzyko szybkiego uzależnienia oraz głębszego zaburzenia, w drugim – większej agresji. Jednak największym wyzwaniem jest rynek nowych substancji (NSP) określanych do tej pory jako dopalacze. Są szybsze w działaniu, silniej oddziałują, a niektóre z nich uzależniają po pierwszej dawce. Najsilniejsze mogą być sprawcą zejść śmiertelnych – szczególnie syntetyczne opioidy.

Program nauczania „Jestem dorosły – będę tak żyć” przeznaczony jest dla uczniów z niepełnosprawności intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi uczęszczających do szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy. Dotyczy bloku przedmiotów objętych podstawą programową: funkcjonowanie osobiste i społeczne, przysposobienie do pracy, zajęcia rozwijające komunikowanie się i zajęcia kształtujące kreatywność. Szczególne miejsce w programie zajmują treści kształcenia przedmiotu przysposobienie do pracy. Zostały podzielone na pięć uniwersalnych obszarów, które można realizować z uczniami bez względu na rodzaj niepełnosprawności, dlatego też program jest otwarty na modyfikacje i poszerzanie swojego zakresu. Wyróżnione w opracowaniu obszary przysposobienia do pracy to gospodarstwo domowe, zajęcia kulinarne, rękodzieło, technologia informacyjna i prace biurowe oraz aktywność na rynku pracy. Program nauczania Jestem dorosły – będę tak żyć jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej.

Publikacja w sposób oryginalny i wartościowy przedstawia bajkę w ujęciu interdyscyplinarnym, ze szczególnym uwzględnieniem jej roli w edukacji ekonomicznej dzieci i młodzieży. Z tego względu może stanowić swoistą strategię rozwoju powszechnej edukacji ekonomicznej społeczeństwa. W książce zaprezentowano bajkę: • w przestrzeni publicznej, w tym m.in. w kulturze, nauce i gospodarce; w kulturze i sztuce bajka jako niematerialne dziedzictwo kulturowe jest chroniona prawem i stanowi swoisty środek komunikacji społecznej; w nauce – jest inspiracją do prowadzenia interdyscyplinarnych badań pokazujących walory jej zastosowania w procesie rozwoju, wychowania i nauczania / uczenia się każdego z pokoleń; dla przemysłu natomiast – jest przede wszystkim źródłem dochodu; • jako źródło podstawowej wiedzy i mądrości ekonomicznej; choć wiedza sama w sobie nie jest mądrością, to jednak jedna nie istnieje bez drugiej; koniunkcja obu tych wartości zawartych w bajce – w kontekście ekonomicznym – warunkuje

Celem niniejszej książeczki jest pomoc w doskonaleniu u dziecka orientacji w przestrzeni, ale w ścisłym powiązaniu z rozwijaniem sprawności językowej. Książeczka składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich dotyczy przede wszystkim położenia w przestrzeni, drugi – głównie ruchu w przestrzeni, a trzeci stron lewa – prawa oraz kierunków w lewo, w prawo, na lewo od, na prawo od, czyli tego, co dość często sprawia dzieciom kłopot. Pierwszy rozdział zawiera dwadzieścia pięć scenariuszy, drugi piętnaście, a trzeci dziesięć. Osią każdego scenariusza jest wierszyk. Z książeczki skorzystają nauczyciele przedszkolaków, uczniów klasy pierwszej oraz dzieci, które z jakiegokolwiek powodu potrzebują szczególnego wsparcia w rozwoju.

Publikacja ma na celu ćwiczenie właściwego posługiwania się wyrażeniami przyimkowymi oraz utrwalenie prawidłowej odmiany rzeczowników. „Zabawy przyimkowe” skierowane są do wszystkich osób z zaburzeniami komunikacji językowej, zarówno dzieci, jak i dorosłych. W szczególności będą pomocne w terapii afazji, autyzmu, zaburzeń słuchu, opóźnionego rozwoju mowy oraz chorób neurozwyrodnieniowych. Publikacja podzielona jest na dwie części. Pierwsza część, składająca się z 12 obrazków sytuacyjnych i elementów do wycięcia, dotyczy właściwego użycia przyimków. Druga część publikacji, obejmująca 36 ilustracji, to ćwiczenia polegające na znalezieniu lub nazwaniu sytuacji z właściwie użytym przyimkiem oraz dopasowanie do niej podpisu.

Program terapeutyczny „Języczek-Podróżniczek i cztery pory roku” skierowany jest do dzieci cztero- i pięcioletnich, u których proces rozwoju mowy przebiega z opóźnieniem. Program składa się z czterech części, których tematyka dotyczy kolejnych pór roku: jesieni, zimy, wiosny, lata.

Każda część, czyli pora roku, zawiera 12 scenariuszy, które mogą być realizowane jako cykl ćwiczeń systematycznie prowadzonych w czasie grupowych zajęć logopedycznych lub jako pojedyncze zabawy. Scenariusze mogą też być wykorzystywane do indywidualnej pracy rodzica z dzieckiem.

Książka jest kierowana do terapeutów zajęciowych, nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, pedagogów specjalnych, fizjoterapeutów, terapeutów SI oraz studentów tych kierunków, a także do rodziców dzieci z trudnościami w zakresie małej motoryki. Autorki przedstawiły holistyczny model postępowania diagnostyczno-terapeutycznego „Smart Hand Model” (SHM©). Pierwsza część publikacji prezentuje założenia teoretyczne prowadzenia terapii ręki łączące podejście i wiedzę pedagogiczną oraz fizjoterapeutyczną. Druga część zawiera opis stworzonego modelu, a także bogato ilustrowane zestawy ćwiczeń z zakresu stabilizacji posturalnej, percepcji czuciowej i wzrokowej, koordynacji bilateralnej, manipulacji, kształtowania chwytu oraz grafomotoryczne. Ostatnią część książki stanowią karty diagnostyczne oraz karty ćwiczeń do wykorzystania podczas prowadzenia terapii.