Czytajmy REPORTAŻE – odsłona pierwsza

Fragment twarzy z aparatem fotograficzny przy oku w kolorze sepii.

Prezentujemy państwu pierwszy z przygotowanych zestawów reportaży i literatury faktu z naszych zbiorów.
W wyborze odpowiedniej tematyki mogą pomóc załączone opisy książek pochodzące od wydawców.

Okładka książki: "Dziewczyny z Dubaju" Dziewczyny z Dubaju / Piotr Krysiak. – Warszawa : Wydawnictwo Deadline, copyright 2021

Cały świat należał do nich. Luksusowe jachty,  najdroższe hotele, popularne plaże w Dubaju, Cannes  czy Saint-Tropez. Kolorowe drinki, narkotyki i seks. Tak wyglądało życie ekskluzywnych prostytutek  z Polski.

Były wśród nich modelki, celebrytki, finalistki  konkursów piękności, artystki. Podczas dwumiesięcznego sekswyjazdu potrafiły zarobić nawet kilkaset tysięcy złotych. Ich klientami byli nie tylko biznes-meni czy arabscy książęta, ale także polscy artyści  i sportowcy. Spełniały najbardziej skrywane fantazje seksualne bogatych mężczyzn. Nie wszystkie handlowały ciałem na własne życzenie. Wszystkie prowadziły podwójne życie. Miały partnerów, mężów i dzieci.

Dziewczyny z Dubaju odsłaniają świat dobrze prosperującego i świetnie zorganizowanego seksbiznesu. To świat luksusowych prostytutek i ich klientów, bezwzględnych i przebiegłych sutenerek. To nie jest powieść o miłości. To książka o brudnym świecie ekskluzywnego seksu, narkotyków i ogromnych pieniędzy.

Okładka książki: "Nie ma" Nie ma / Mariusz Szczygieł. –  Wydanie pierwsze.  – Warszawa : Wydawnictwo Dowody na Istnienie – Fundacja Instytut Reportażu, 2018

Jeśli miałeś okazję czytać książki Mariusza Szczygła, to sprawdź również pozycję „Nie ma”, która odbiega formą od jego poprzednich dzieł. Autor wyszedł poza wcześniejsze schematy i zaproponował coś zupełnie nowego. O czym mowa?

Esej i reportaż w jednym – a to nie jedyne zaskoczenie

W jednej książce pod tytułem „Nie ma” Mariusz Szczygieł połączył esej z reportażem, napisał opowieść w formie tabeli, a także użył niekonwencjonalnego zabiegu artystycznego, opowiadając historię za pomocą niemal pustej kartki, na której widnieją jedynie skrawki tekstu. Jego książka jest urozmaicona do tego stopnia, że z zaskoczeniem będziesz odkrywał, co czeka Cię na kolejnej kartce. Czy skupiając się tylko na formie przekazania pewnych idei autor nie zatracił tego, co najważniejsze – sensownej, ciekawej i niosącej za sobą określone wartości treści? Nic podobnego.

Czego właściwie „Nie ma”?

Już sam tytuł książki Mariusza Szczygła jest intrygujący. Zastanawiasz się, co autor miał na myśli? Zawsze przecież czegoś lub kogoś może brakować. Ta nieobecność stała się osią zainteresowania w kolejnych rozmowach, jakie prowadził twórca dzieła. Dowiedz się, czego brakuje jego ojcu, izraelskiej pisarce, czeskiej poetce oraz czego nie mają ukraiński żołnierz i polska księgowa.

Okładka książki: "Między wariatami : opowieści terenowo-przygodowe" Między wariatami : opowieści terenowo-przygodowe / Marcin Meller. – Warszawa : Wielka Litera, cop. 2013

W „Gaumardżos” podróżował po Gruzji, a w opowieściach terenowo-przygodowych „Między wariatami” Marcin Meller odwiedza Afrykę, bliski wschód, bierze udział w chuligańskiej wyprawie kiboli i jest deportowany z Kurdystanu.

Meller potrafi w dwóch zdaniach dotrzeć do sedna spraw, ale też zuchwale tropi absurdy i paradoksy współczesnego świata, konfrontuje kulturę zachodnią z tradycjami krajów Wschodu, w zdarzeniach życia codziennego dopatruje uniwersalnych zasad. A wszystko opowiada z właściwym sobie humorem, dystansem, ciętym językiem. Uzupełnia historie o prywatne dygresje i komentarze przyjaciół i wrogów. Poza felietonami i reportażami publikowanymi w prasie, w książce znajdują się również teksty zdradzające kulisy pracy dziennikarza, nieznane fakty I “afery” związane z niektórymi kontrowersyjnymi wypowiedziami autora, inne historie mają swoją kontynuację „po latach” lub zostały skomentowane „świeżym okiem”.

Okładka książki: "Najlepsze buty na świecie" Najlepsze buty na świecie / Michał Olszewski. – Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2014

Polska z reportaży Michała Olszewskiego to kraj podwójny: pod powierzchnią małej stabilizacji, na obrzeżach zwyczajnego życia rozgrywają się wydarzenia dramatyczne. Oto zagubiona w jednej z podkarpackich kotlin wioska, w której maltretowany przez księdza ministrant popełnia samobójstwo. Oto małopolskie Skawce, gdzie przywiązanie do ziemi musi przegrać z wielką inwestycją hydrotechniczną. Oto kraj, w którym pamięć o wojnie i jej ostatnich świadkach przybiera coraz bardziej groteskowe formy.

O Polsce pokazanej w reportażach Michała Olszewskiego chcielibyśmy jak najszybciej zapomnieć. Bolesne, choć napisane oszczędnym tonem teksty na szczęście nam na to nie pozwolą.

Okładka książki: "Zabójca z miasta moreli : reportaże z Turcji" Zabójca z miasta moreli : reportaże z Turcji / Witold Szabłowski. –  Wyd. 2 rozsz.  – Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2014

Zabójca z miasta moreli to wielowątkowa opowieść o Turcji rozdartej między Wschodem a Zachodem, islamem a islamofobią, przesiąkniętej konserwatyzmem i ponowoczesnością, tęsknotą za Europą i eurosceptycyzmem. W każdym z reportaży Szabłowskiego ważą się czyjeś losy, każdy bohater ma okazję przemówić pełnym głosem, opowiedzieć swoją historię, nierzadko zadziwiony własną odwagą, którą wyzwolił w nim polski reporter. Imigranci z Afryki, młode dziewczyny uciekające przed widmem zabójstw honorowych, Ali Ağca — to zaledwie ułamek bajecznie kolorowego, choć niekoniecznie bajkowego korowodu, który prowadzi nas w głąb Turcji, do serca narodu, który — zainfekowany europejskością — gubi swój miarowy, tradycyjny rytm.

Okładka książki: "Geografia szczęścia" Geografia szczęścia / Eric Weiner ; tłumaczenie Marcin Kowalczyk. –  Wydanie IV – 1 dodruk.  – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN – Grupa PWN, 2017

„Wyobraź sobie Don Kichota z czarnym poczuciem humoru i apetytem na haszysz, a zaczniesz rozumieć Erica Weinera, współczesnego rycerza, na tej szalonej, smutnej, mądrej i inteligentnej wyprawie przez cztery kontynenty. Nie zepsuję nikomu zabawy, zdradzając, czy odniesie sukces, ale powiem tylko, że szczęściem jest możliwość czytania tak zabawnej książki jak ta.” Tony Horwitz, autor książki Błękitne przestrzenie. Wyprawa śladami kapitana Cooka

Co sprawia, że kraj jest uznawany za szczęśliwy? Jakie kryteria decydują o tym, że w danym miejscu ludziom dobrze się żyje? Czego zazdrościmy mieszkańcom innych państw? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania autor, wieloletni korespondent National Public Radio w Stanach Zjednoczonych, odwiedza kraje zaliczane do 10 najszczęśliwszych miejsc świata: Holandię, Katar, Mołdawię, Tajlandię, Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone, Indie, Bhutan, Szwajcarię i Islandię.

W trakcie swojej światowej wyprawy w poszukiwaniu szczęścia Weiner czerpie z mądrości filozofów, pisarzy oraz innych podróżników – ich odkrycia i przenikliwość służą mu jako mapa drogowa na trasie.

Reportaże z jego pobytu w poszczególnych krajach są napisane z niezwykłym poczuciem humoru, a ironia i łagodna zgryźliwość dominujące w opowieściach Weinera sprzyjają celnym obserwacjom i trafnym charakterystykom.

POKładka książki: "Biała gorączka" Biała gorączka / Jacek Hugo-Bader. –  Wyd. 3.  – Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2011

„Pojechałem do ZSRR kilka razy w 1991 i 1992 roku i więcej nie chciałem. Fantastyczni ludzie i obraza rozumu. Wielka sztuka i poniżające poszukiwania z opuszczonymi spodniami choć kawałka papieru toaletowego. Wspaniała architektura i okno wychodzące na górę śmieci na wysokość drugiego piętra. Zabrakło mi wtedy reporterskiego zrozumienia, zabrakło determinacji. I oto Jacek Hugo-Bader wchodzi w imperium dla mnie. Bo kiedy czytam jego reportaże, mam wrażenie, że specjalnie dla mnie-czytelnika przeżywa te wszystkie przygody. Przeżywa je niejako w moim imieniu. Wiem, że inni też mają takie wrażenie: czytają i czują, że to jest ich człowiek tam. I włazi, gdzie ja bym się bał wleźć. Ryszard Kapuściński opisywał imperium z lotu ptaka; uchwycił mechanizmy myślenia, zachowań, procesów. Hugo-Bader opisuje imperium z perspektywy wałęsającego się psa; chwyta mechanizmy myślenia, zachowań, procesów i na dodatek szczura za ogon.” Mariusz Szczygieł, reporter

„»Biała gorączka« (obłęd opilczy) jest efektem długiego ciągu alkoholowego, nazywanego po rosyjsku zapojem. Jej objawy to bezprzedmiotowy strach, halucynacje i agresja. Postsowiecki świat opisany przez Hugo-Badera to rzeczywistość w delirium tremens… W takie obszary turyści się nie zapuszczają, nie rekomendują ich też biura podróży. To przestrzeń włóczęgów wszech maści. Świetna proza!” Mariusz Wilk

Okładka książki: "Bieszczady dla tych, którzy lubią chodzić własnymi drogami" Bieszczady dla tych, którzy lubią chodzić własnymi drogami / Adrian Markowski. – Warszawa : Prószyński i S-ka – Prószyński Media, 2021

Wszystko, co musisz wiedzieć, żeby zrozumieć i pokochać Bieszczady.

Ta książka to klucz do poznania Bieszczadów. I to wcale nie powierzchownie, ale do głębi. Na podstawie swoich długoletnich doświadczeń autor książki pewnie prowadzi czytelnika po drogach i bezdrożach, meandrach przeszłości i dnia dzisiejszego Bieszczadów. Niczego nie narzuca, lecz jedynie wskazuje szlaki do skarbów, które można tu odnaleźć. Bo Bieszczady są magiczne, jednak ta magia dostępna jest jedynie tym, którzy wiedzą, gdzie i na co należy patrzeć. Nie są skąpe, ale nie obdarowują każdego tak samo. Mierzą wędrowców własną miarą, ceniąc szczególnie tych, którzy przemierzają swoją drogę z szacunkiem i pokorą.

Adrian Markowski, autor na poły przewodnika, na poły reportażu, zaprasza na ścieżki bardziej i mniej znane, leżące na szlakach, poza nimi, a także we wnętrzu każdego z nas. Pokazuje, że każdy, jeśli tylko zechce, może przeżyć na tych rubieżach prawdziwą przygodę. Bo choć Bieszczady nie są już dalekie i dzikie, zawsze były i wciąż pozostają wyzwaniem. Każdy musi tu wydeptać swoją ścieżkę. Ta książka to pierwszy krok. Z tą książką zrozumiesz i pokochasz Bieszczady.

Okładka książki :"Państwo Islamskie" Państwo Islamskie / Patrick Cockburn ; [przekł. Martyna Bielik]. – Warszawa : Dom Wydawniczy PWN – Grupa Wydawnicza PWN, 2015

Dziennikarska analiza sytuacji w krajach arabskich  – punktem wyjścia jest 11 września 2001 roku, następnie interwencje Zachodu w Iraku, Afganistanie, Libii, arabska wiosna, wydarzenia w Syrii i wreszcie powstanie ISIS – czym jest, skąd się wzięło i jaki jest jego cel. Książka, która porządkuje fakty, ale także pokazuje czego możemy się spodziewać w przyszłości.

Okładka książki: "Tajemnice Korei Północnej" Tajemnice Korei Północnej / Daniel Tudor, James Pearson ; przełożyła Agnieszka Sobolewska. –  Wydanie I.  – Warszawa : Wydawnictwo W.A.B. – Grupa Wydawnicza Foksal, 2019

https://katalog.bp.radom.pl/integro/site/recorddetail/0813001593267

Większości ludzi Korea Północna kojarzy się z reżimem politycznym, prześladowaniami i kultem przywódcy kraju, Kim Dzong Una. Książka ta to kopalnia ciekawych informacji na temat współczesnego życia w tym kraju. Można się z niej dowiedzieć między innymi, że Korea Kimów produkuje własne tablety, marki Samijon, ale nie mają one funkcji Wi-Fi. Około 70–80 proc. mężczyzn codziennie pije alkohol. Studenci uniwersytetu w Pjongjangu mieszkają z rodzicami, więc chętnie wyjeżdżają na czyn społeczny na wieś – mogą spotkać się z rówieśnikami i trochę poimprezować. Najpopularniejszym narkotykiem w Korei Północnej jest metaamfetamina – pamiątka z czasów, kiedy reżim zapełniał swój skarbiec, wytwarzając ten narkotyk i handlując nim. Przyrodni brat Kim Dzong Ila był ambasadorem w Polsce. I tak dalej – ciekawostka za ciekawostką.